Hữu Liên là xã vùng III của huyện Hữu Lũng, nằm phía Tây Nam của tỉnh Lạng Sơn, cách Thủ đô Hà Nội khoảng 2h lái xe về phía Đông Bắc. Hữu Liên được tạo hóa ban cho cảnh sắc thiên nhiên kỳ diệu. Những núi đá vôi hiểm trở, những hang động kỳ bí, những dòng suối ngầm và hồ nước trong veo tạo nên hệ sinh thái đặc thù, khiến du khách như được giao hòa với đất trời, với cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ và bí ẩn mỗi khi đặt chân đến nơi đây. Bên cạnh đó, vùng đất Hữu Liên có văn hóa lịch sử truyền thống, danh lam thắng cảnh độc đáo hấp dẫn là những tiềm năng, thế mạnh phát triển du lịch sinh thái cộng đồng.
Một góc xã Hữu Liên
Toàn bộ xã nằm trong diện tích Khu rừng đặc dụng Hữu Liên (hay Khu dự trữ thiên nhiên Hữu Liên). Rừng đặc dụng Hữu Liên có diện tích rừng tự nhiên 8,9 nghìn ha, có 2 khu rừng nguyên sinh cùng hệ sinh thái vô cùng đa dạng và phong phú với 776 loài thực vật, 409 loài động vật tự nhiên, trong đó có khoảng 30 loài thực vật và 61 loài động vật quý hiếm đã được xếp vào sách đỏ… Rừng Hữu Liên được ví như lá phổi xanh của vùng Đông Bắc với những dãy núi đá vôi, các hang động, suối ngầm và các hồ ngập nước theo mùa, là địa chỉ thu hút cho công tác nghiên cứu khoa học cũng như du lịch sinh thái.
Ngoài Khu dự trữ thiên nhiên Hữu Liên, cách UBND xã khoảng 3 km về phía Bắc còn có Danh thắng Đồng Lâm – một khu đất rộng tới trăm héc ta với cảnh đẹp “sơn thuỷ hữu tình”; trên núi có hang, giữa có cánh đồng cỏ bằng phẳng và dòng suối chảy qua tạo nên một thảo nguyên xanh mướt. Đây là nơi lý tưởng để tổ chức các hoạt động ngoài trời, píc-níc, cắm trại, thư giãn…dành cho các gia đình, nhóm bạn và khách đoàn. Tại đây, còn có một hiện tượng thiên nhiên kỳ thú là từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm, khi mùa mưa đến, nước sẽ dâng lên cao phủ kín cánh đồng cỏ, biến thảo nguyên Đồng Lâm thành một hồ nước giữa lòng núi trong xanh, rộng lớn tạo nên khung cảnh non nước nên thơ. Vào thời điểm này, du khách đến nơi đây có thể trải nghiệm hoạt động trèo thuyền kayak hoặc ngồi thuyền bè do người dân chèo vừa thưởng ngoạn cảnh đẹp quanh hồ vừa thưởng thức ẩm thực địa phương…
Toàn cảnh Đồng Lâm mùa nước
Cùng với hệ sinh thái tự nhiên, trên địa bàn còn có nhà thờ Tự Đức thánh Quý Minh Đại Vương, là một trong ba vị tướng được Triều đình phong tước, có sắc của vua ban cho Quý Minh là “Thượng đẳng thần”. Năm 2010, UBND tỉnh đã có quyết định bảo tồn và phát triển di sản văn hoá phi vật thể lễ hội gò chùa Hữu Liên vào ngày 13/3 âm lịch. Đối với lễ hội này, xã đã phục dựng lại các nghi lễ, trò chơi diễn xướng dân gian. Hoạt động bảo tồn loại hình văn hoá đã thu hút đông đảo du khách thập phương đến tham dự và trải nghiệm du lịch tâm linh.
Lễ hội đình Gò Chùa
Đan xen cùng núi rừng và cảnh đẹp thiên nhiên là những ngôi nhà sàn 4 mái được dựng theo thế “tựa sơn” với lưng tựa vào núi, mặt hướng ra cánh đồng lúa của người dân tộc Tày, dân tộc Dao sinh sống qua nhiều thế hệ tạo nên cảm giác yên bình, tao nhã nhưng vững chãi. Một di sản văn hoá kiến trúc nhà sàn, tồn tại song song với di sản văn hoá phi vật thể như: hát pá xoan, hát nhà tơ, hát then, diễn chèo cổ, bài thuốc nam dân gian, cùng với những trang phục độc đáo của dân tộc Dao chỉ có ở xã Hữu Liên. Để bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống của làn điệu dân gian cũng như phục vụ nhu cầu của du khách khi đến Hữu Liên, Chính quyền địa phương đã thành lập các tổ đội văn hóa, văn nghệ sinh hoạt định kỳ, hoạt động theo quy chế, quy định.
Nhà sàn ở Hữu Liên
Ẩm thực Hữu Liên mang đậm nét địa phương và phong phú theo mùa như: Bánh bí đỏ, bánh chưng cẩm, ốc núi, cá suối, nộm rau dớn... mỗi món ăn đều được người dân chế biến tỉ mỉ, cẩn thận theo công thức riêng tạo nên những hương vị đặc trưng, chinh phục vị giác của mọi du khách khi đến nơi đây, dù là những vị khách khó tính nhất.
Từ Hữu Liên có thể kết nối thành các tour, tuyến du lịch giữa các xã trong huyện như: Du lịch sinh thái cộng đồng Hữu Liên (xã Hữu Liên), thác Khe Dầu và trải nghiệm leo núi mạo hiểm (xã Yên Thịnh), Điểm du lịch tâm linh đền Bắc Lệ (xã Tân Thành). Hay các tour, tuyến du lịch liên huyện như: Du lịch sinh thái cộng đồng xã Hữu Liên (Hữu Lũng), Du lịch sinh thái cộng đồng Quỳnh Sơn ( xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn), thành phố Lạng Sơn.
Bên cạnh những tiềm năng, thế mạnh phát triển du lịch cộng đồng, các cấp ủy và nhân dân Hữu Liên đã một lòng quyết tâm, đến nay Hữu Liên đã có 06 hộ đạt chuẩn kinh doanh dịch vụ Du lịch Homestay. Trong năm 2019, Hữu Liên đón tiếp trên 5000 lượt khách trong nước và quốc tế đến tham quan, lưu trú. Đến nay, mô hình phát triển Du lịch sinh thái cộng đồng tại Hữu Liên đang được các cấp ủy Đảng và nhân dân địa phương nhận định là hướng đi đúng đắn, tạo điều kiện cho người dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây thay đổi tư duy mở ra hướng phát triển kinh tế mới, góp phần chuyển đổi mô hình kinh tế, nâng cao đời sống cho người dân, góp phần phát triển Kinh tế- xã hội của tỉnh nói chung và của địa phương nói riêng.
Trung tâm thông tin Xúc tiến Du lịch
